Trong kỹ thuật sắc ký người ta thường dùng phương pháp sắc ký cột để tách chiết một chất bất kỳ từ hồn hợp của nó dựa vào tính phân cực. Thông thường, quy mô của nó từ vài microgram cho tới vài Kg. Có những loại sắc ký cột như sắc ký cột cổ điển, sắc ký cột hiện đại. Sắc ký cột có pha tĩnh được nhồi trong một cái cột hình trụ hở hai đầu hoặc tráng trong một mao quản rất hẹp, được dùng trong phân tích HPLC( sắc ký lỏng cao áp), GC( sắc ký khí).



Trong sắc ký cổ điển người ta dùng cột thủy tinh đường kính 1-5 cm dài 20 đến 100cm để nhồi pha tĩnh. Chất nhồi có kích thước từ 15-30 µm. Đường kính hạt tỉ lệ nghịch với dòng chảy dung môi tức là đường kính hạt càng lớn thì dòng dung môi chảy qua càng dễ nhưng hiệu suất tách kém. Vật liệu nhồi Silica gel( silicagel pha thuận có Si có đính nhóm OH- thường dùng và silica gel pha nghịch có Si đính dây alkan R - ít dùng) thường có 3 loại là mịn( 15-40 µm), loại vừa (40-63 µm) và loại thô (60-200 µm). Để cho dễ hiểu về cột, có thể tưởng tượng cột giống như 1 cái buret( ống thủy, khóa) trong đó có chất nhồi cột cụ thể là silica gel. Kích cỡ của cột lớn, vừa, nhỏ tùy vào mục đích sử dụng. Tỉ lệ mẫu/ pha tĩnh thông thường có thể là 1/30, 1/100 hay nhiều hơn. Giải thích thêm về cơ chế của chất nhồi, giả sử trong pha thuận, chất nhồi là silica gel có gắn nhóm OH thì có xu hướng giữ chất phân cực hơn, các chất kém phân cực sẽ liên kết với silica yếu hơn nên sẽ chạy ra trước, các chất phân cực hơn sẽ ra sau.



Cột được chạy bằng dung môi thích hợp. Dung môi các chất được tách ra khỏi cột và được hứng thành từng phân đoạn, bằng tay hay bộ phận hứng phân đoạn. Các phân đoạn được kiểm tra bằng sắc ký lớp mỏng, những phân đoạn giống nhau được gọp chung loại dung môi để thu được chất tinh khiết mong muốn. Trong trường hợp sắc ký cột khô hay cột ngược, các băng chất được tách ra không được rửa giải ra khỏi cột mà được cắt thành các khoang sau đó giải hấp bằng dung môi để thu các chất.

Trong sắc ký cột cổ điển, áp lực đẩy dung môi qua cột là áp suất tĩnh. Nếu chất nhồi mìn, cột dài sẽ làm cho dung môi chạy chậm(vài ngày) dẫn đến hiện tượng khuếch tán. Để khắc phục người ta dùng phương pháp sắc ký cột hiện đại, giảm thời gian nhưng hiệu suất tách ảnh hưởng. Sau đó ta thu được các phân đoạn đơn giản để tiếp tục phân tách trên các cột khác. Có hai kỹ thuật hay sử dụng đó là sắc ký cột nhanh( flash chromatography- áp suất dương thấp trên đầu cột), và sắc ký cột chân không( vacuum liquid  chromatography- áp suất dương thấp dưới cột), đặc điểm là sử dụng cột ngắn, đường kính to để tăng tốc độ và mẫu.
 
Đặt mua cột sắc ký, chất nhồi silicagel


Nguồn tham khảo:
Nguồn: Dược liệu. org
Bộ môn dược liệu (2011), “Bài giảng dược liệu”, tập I. Trường đại học Dược Hà Nội
Bộ môn dược liệu (1998), “Bài giảng dược liệu”, tập II. Trường đại học Dược Hà Nội.