Có hai cuộc chiến mà con người đang đối mặt chống lại bệnh sốt rét( căn bệnh giết người hàng loạt nhiều nhất thế giới). Đầu tiên vaccine được thử nghiệm trên người chống lại ký sinh trùng sốt rét phổ biến nhất, Plasmodium vivax, kết quả cho đến nay cũng khá là khiêm tốn. Tiếp là dùng những biện pháp để kiểm soát muỗi.
Trên tạp chí PLOS, một nhóm nghiên cứu thuộc viện Reed Walter thông báo rằng có 30 tình nguyện viên được chích vaccine và cho muỗi có mang Plasmodium vivax cắn sau 14 ngày kể từ liều chích cuối.
P. vivax thường không gây nguy cơ tử vong cao như sốt rét khác như ý sinh trùng Plasmodium falciparum. Tuy nhiên nó cũng làm cho bệnh nhân không được điều trị bệnh rất năng và mắc bệnh trở lại nhiều lần. Hai loài Plasmodium chịu trách nhiệm gây ra hơn 400.000 ca tử vong trong năm 2015, chủ yếu là trẻ em.
Không ai trong số trong số tình nguyện viên phải chịu tác động xấu nghiêm trọng từ bản thân vắc xin, mặc dù đau đầu và mệt mỏi là thường thấy, và hầu hết cho thấy phản ứng miễn dịch mạnh. Tuy nhiên,tiêm chủng vaccine không ngăn ngừa họ khỏi bị sốt rét. Mặc dù nó trì hoãn so với 6 người không được tiêm chủng, đặc biệt có tác dụng với 10 người có liều lượng cao nhất.
Điều khó khăn cho những tình nguyện trong cuộc thử nghiệm và nhóm nghiên cứu phải cho muỗi chích trực tiếp vì P. vivax không thể nuôi cấy được.
“Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên đại diện cho ảnh hưởng của vaccine P. vivax trên người bằng cách cho lây nhiễm có kiểm soát”, tác giả Jason W. Bennett cho biết.
Các nhà nghiên cứu đã thất vọng trong quá trình khám phá của họ. Thuốc được FDA chấp thuận chỉ được điều trị ở giai đoạn ngủ đông của P. vivax là primaquine, mà thông thường là không tái phát. Primaquine không có tác dụng đối với một số người, nhóm của Bennett là nhóm đầu tiên đưa ra giải thích rằng cá nhân vì những lý do di truyền có nồng độ emzyme 2D6(CYP2D6) trong gan thấp không thể chuyển Primaquine trong gan thành dạng hoạt tính để giết ký sinh trùng ngủ đông.
Thành công của vaccine là rất hạn chế. Do đó, ngủ mùng được khuyến khích sử dụng vì nó hiệu quả và rất tiết kiệm. Nó đem lại nhiều hiệu quả cứu mạng con người hơn là chúng ta tưởng tượng.
Muỗi là bậc thầy trong việc kháng lại thuốc diệt côn trùng, đặc biệt chúng trở nên miễn dịch với DDT ở một số vùng, khiến cho công tác phòng chống trở nên bế tắc. Có những mối lo ngại cho rằng thuốc diệt côn trùng Pyrethroid dùng để xịt trên mùng cũng trở nên mất tác dụng.
Trong tạp chí Parasites and Vectors, nghiên cứu sinh tiến sỹ Mojca Kristan tại Trường London của Vệ sinh và Y học Nhiệt đới cho thấy rằng ngay cả khi muỗi kháng với thuốc diệt côn trùng deltamethrin, ký sinh trùng malaria thì không.
"Cả hai tỷ lệ và cường độ nhiễm giảm đáng kể trong thuốc diệt muỗi delta-methrin xịt trên mùng của người dân", tờ báo cho biết. Tuy nhiên, với những người không ngủ mùng thì Kristan cho hay sẽ bị những ảnh hưởng của sốt rét do muỗi cắn.
Phòng chống bằng biện pháp ngủ mùng được cho là hiệu quả và tiết kiệm
Nguồn tham khảo PLOS, Parasite and Vector, IFLS