Giải thưởng Nobel 2015 trong sinh lý học hay y học đã được trao cho một bộ ba của các nhà khoa học cho những khám phá đã đưa ra phương pháp điều trị mới cho một số bệnh ký sinh trùng có sức tàn phá nhất, Quỹ Nobel công bố sáng nay (05 tháng 10).
Một nửa trong số các giải thưởng Nobel được trao cùng với William C. Campbell và Satoshi Omura cho khám phá ra một điều trị mới cho bệnh nhiễm trùng gây ra bởi ký sinh trùng giun tròn. Một nửa khác đã đến Youyou Tu phát hiện được một loại thuốc chống sốt rét, các bệnh lây truyền qua muỗi mà phải mất một số 450.000 sinh mạng mỗi năm trên toàn cầu, theo Quỹ Nobel.
Hai phát hiện đã cung cấp nhân loại công cụ mới mạnh mẽ để chống lại những căn bệnh suy nhược mà ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người mỗi năm. Kết quả là chúng ta được cải thiện sức khỏe và chống lại nhiều loại bệnh", đại diện của Quỹ Nobel cho biết trong một tuyên bố. [7 giải thưởng trong cách mạng Nobel Y học]
Campbell và Omura phát hiện ra thuốc Avermectin, có các dẫn xuất đã giúp để điều trị mù song và bệnh giun chỉ bạch huyết. Mù sông gây viêm giác mạc và cuối cùng dẫn tới mù lòa, và giun chỉ bạch huyết gây sưng mãn tính và có thể dẫn đến chân voi (cực sưng cánh tay và chân) và mạc bìu (sưng bìu).
Omura, nhà vi sinh và giáo sư danh dự tại Đại học Kitasato tại Nhật Bản, đã thực hiện bước đầu tiên hướng tới việc khám phá ra thuốc đoạt giải Nobel. Ông biết rằng rất nhiều loài vi khuẩn trong Streptomyces có đặc tính kháng khuẩn. Omura đã cô lập các chủng Streptomyces mới từ đất và nuôi thành công chúng trong phòng thí nghiệm. Từ đó, Omura chọn khoảng 50 trong số các chủng hứa hẹn nhất để thử nghiệm thêm.
Sau đó, Campbell, đồng nghiên cứu danh dự tại Đại học Drew ở Madison, New Jersey, cho thấy một thành phần trong một trong khuẩn có hiệu quả chống lại ký sinh ở động vật nuôi và trang trại. Thành phần đó được tinh chế thành các thuốc Avermectin, mà sau đó được biến đổi thành các hợp chất Ivermectin. Các thuốc Ivermectin là sau đó được cho là có hiệu quả tiêu diệt ấu trùng ký sinh.
Nghiên cứu của Tu về bệnh sốt rét bắt đầu vào cuối năm 1960, tại một thời điểm khi bệnh đang gia tăng; phương pháp truyền thống để điều trị bệnh sốt rét - chloroquine và quinine - đã trở nên kém hiệu quả. Tu, giáo sư trưởng tại Học viện Y học cổ truyền Trung Quốc, quay sang thuốc thảo dược, và bắt đầu sàng lọc các loại thảo mộc ở động vật nhiễm sốt rét. Bà đã tìm thấy một chiết xuất đặc biệt từ cây Artemisia annua được cho rằng rất hứa hẹn.
Sau khi chiết xuât các thành phần từ cây, Tu chỉ ra hiệu quả chống lại các ký sinh trùng sốt rét ở người và động vật. Hợp chất mà ngày nay gọi là artemisinin.
Campbell và Omura sẽ chia sẻ một nửa số tiền giải thưởng Nobel năm nay là 8 triệu krona Thụy Điển (khoảng $ 960,000), và Tu sẽ nhận được một nửa số tiền.
Nguồn: LivesScience