1.      THÁI ĐỘ NGHIÊM TÚC VÀ CAM KẾT KHI HỌC TIẾNG ANH

Thái độ của bạn với tiếng Anh phải như ôn thi đại học phải thật sự sống chết với nó. Đưa nó lên làm ưu tiên tối cao trong mọi hoạt động của mình. Với mình đó là mình sẵn sàng bỏ học trên trường những môn mình không thích để xuống thư viện học tiếng Anh, đó là có tiền tiêu vặt cũng dành luôn để mua học liệu và đồ dùng. Cách dễ nhất để giỏi 1 cái gì đó là yêu nó và hàng ngày sống với nó. Hãy học nói lời yêu trước khi nói lời chửi. Với mình là sáng dậy bật nhạc tiếng Anh, rửa bát nấu cơm nghe tin tiếng Anh, tối nghỉ xem phim tiếng Anh... Không nhiều người trong các bạn làm như thế đúng không? Mình đảm bảo là chỉ làm như thế sau 2 tuần sẽ thấy khả năng nghe lên vượt bậc. Có hứng thú nghe sẽ tự dưng thấy mình có chút “năng khiếu”, rồi dành nhiều thời gian hơn sẽ giỏi nhớ từ hơn giỏi đọc hơn...Nghe giỏi đơn giản là nghe nhiều, cũng giống như tập thể hình, muốn có cơ bắp to phải đi tập chứ không có thuốc uống được.

2.       ĐỪNG HỌC NGỮ PHÁP QUÁ NHIỀU

Đây là một trong những nguyên tắc quan trọng nhất. Nếu bạn muốn thi điểm cao, hãy học ngữ pháp, còn nếu bạn muốn nói được tiếng Anh thành thạo, hãy cố gắng để học tiếng Anh mà không học nhiều ngữ pháp!
Học nhiều ngữ pháp sẽ làm chậm quá trình giao tiếp của bạn. Khi nói bạn sẽ nghĩ về các nguyên tắc ngữ pháp để tạo thành câu thay vì nói một cách tự nhiên như người bản ngữ. Nên nhớ rằng rất ít người nói tiếng Anh biết quá 20% các nguyên tắc ngữ pháp. Thực tế là nhiều học sinh Việt Nam biết nhiều ngữ pháp hơn cả người bản ngữ nhưng lại không nói được một câu tiếng Anh trôi chảy!

Ví dụ, khi bạn học nói Tiếng Anh qua phim ảnh, hay học nói qua việc giao tiếp với người bản xứ, bạn đừng chăm chăm ghi chép hay định hình mẫu câu họ nói. Hãy chỉ cố nắm bắt ý, và nếu có thể, hãy diễn đạt lại ý của họ theo cách hiểu của mình (nếu có thời gian tự luyện tập). Người bản xứ, thực sự, khi giao tiếp, họ cũng không dùng quá nhiều mẫu câu phức tạp như gián tiếp, bị động, giả thiết nếu thì… đâu, họ thường chỉ dùng vài thì nhất định: hiện tại đơn, hiện tại tiếp diễn, hiện tại hoàn thành, tương lai gần, tương lai đơn… Bạn có để ý không? Khi nghe họ nói, nhiều khi chúng ta chỉ nắm bắt “key word” và ngược lại, người nước ngoài cũng vậy, họ sẽ nắm bắt “key word” trong câu bạn nói để giao tiếp, chứ không quá chú trọng bạn đặt câu “văn hoa”, “bay bổng” thế nào?
Có một nghiên cưu đã chỉ ra rằng, học tiếng Anh ghi nhớ bằng hình ảnh sẽ giúp ghi nhớ tốt hơn tới 400%. Nếu bạn từng thấy giáo trình của Aten, bạn sẽ thấy chúng được vẽ và sắp xếp hoàn toàn bằng hình ảnh, vô cùng sinh động và dễ nhớ.
 
Để nói được Tiếng Anh, hay đơn giản là diễn đạt được ý muốn của mình, bạn có thể linh hoạt các cách nói. Đầu tiên, tất nhiên sẽ chỉ nói rất đơn giản, chưa hay, nhưng khi bạn thấy mình nói được, người nghe hiểu được, thì lúc đó, bạn sẽ thấy có động lực hơn nhiều, và thấy Tiếng Anh không đáng sợ như bạn từng nghĩ. Đầu tiên cứ như vậy đã, sau đó, bạn có thể học được nhiều cách nói ý nhị hơn, hài hước và tự nhiên hơn.
Mình lấy ví dụ đơn giản, như khi bạn muốn diễn đạt ý “Bạn có thấy khó chịu về giao thông ở Việt Nam không?”. Trong lúc nói, bạn không nghĩ ngay ra từ “khó chịu” như bạn nghĩ trong đầu, vậy thì chúng ta có thể linh hoạt thay bằng các cách diễn đạt khác, đơn giản hơn, nhưng vẫn có ý như vậy. “Do you like the traffic in Vietnam?”, “Are you used to moving in the street in Vietnam?” hay thậm chí là “How do you feel about the traffic in Vietnam?”… Dù các cách diễn đạt khác nhau, câu trả lời bạn nhận được vẫn sẽ đúng ý mà bạn cần nghe. Nếu không thích, hay khó chịu, họ sẽ phàn nàn. Nếu thích, họ sẽ tươi cười khen. Mình từng gặp một vài người bạn nước ngoài, họ nói “tắc đường” như đặc sản của  Việt Nam vậy, và ở Việt Nam có nhiều cây xanh, nên đợi tắc đường cũng rất vui, có thời gian để ngắm nhìn mọi người xung quanh. Cuộc sống như ngừng lại vài giây vậy.
Ở đây, mình đang chủ yếu đang hướng tới Tiếng Anh giao tiếp đời sống hằng ngày bạn nhé, miễn là bạn phát âm chuẩn để người nghe hiểu, còn ngữ pháp không thực sự quan trọng, vì đối phương thường sẽ dựa vào hoàn cảnh (context) để hiểu. Còn trong một số bài thi nói, ví dụ như Ielts chẳng hạn, các giám khảo sẽ đánh giá rất kĩ ngữ pháp từng câu. Để đạt điểm cao các kì thi nói như vậy, bạn nên đảm bảo mình dùng đúng ngữ pháp trước khi cố gắng sử dụng những mẫu câu đa dạng.

3.      HỌC CÁCH PHÁT ÂM CHUẨN



Phát âm tiếng Anh là thứ hoàn toàn có thể tự học mà cũng đạt tới gần mức bản xứ nếu như bạn có động lực và sự tự giác học. Điều đầu tiên các bạn cần làm là phải có 1 cái gương để làm theo luôn. Sau đó là phải ghi âm lại đoạn của bạn nói để so sánh với bài nói gốc mới chỉnh sửa được. Học 1 cách kiên nhẫn cẩn thận không được vội với bước này.
Khi đã đọc chuẩn từng âm là tới lúc học cách đọc cả đoạn văn, quan trọng nhất là phải “quen miệng”. Nhớ rằng để đọc nhuyễn 1 từ nào đó bạn cũng phải đọc qua nó gần chục lần. Công cụ hợp lý nhất để bạn tập đọc cả đoạn văn đó là VOA Special bạn có thể search trên youtube rất nhiều. Điểm đặc biệt của video là giọng rất chuẩn, đọc rất chậm và nhấn trọng âm rất rõ ràng kèm phụ đề như karaoke. Bạn cần tập đọc ít nhất khoảng 15-20 video như thế.
 
Sau bước đó là tới bước luyện ngữ điệu, người Việt mình nói ngữ điệu không lên xuống nhiều và mỗi từ là 1 tiếng được nói tách ra. Do đó khi nói tiếng Anh chúng ta cũng thường nói tiếng Anh theo cách của người Việt. Ngữ điệu tiếng Anh khác hoàn toàn, nó phải được nói liền 1 cách mượt mà như dòng suối chảy và khi bạn nói có ngữ điệu là bạn đưa cảm xúc của bạn vào trong câu nói. Cách nhanh nhất và hiệu quả nhất là nhại phim, phim tốt nhất để nhại là phim Friends vì giọng họ chuẩn, phim có tính nhân văn cao và hài nhẹ nhàng dễ tiêu hoá. Bản thân mình cũng phải nhại tới cả trăm phim đó. Vì nhại nhiều quá nên khi vào hoàn cảnh mình nhớ cấu trúc cần diễn đạt 1 điều gì đó rất dễ dàng. 1 mũi tên trúng nhiều đích, nhớ từ mới, luyện nghe, luyện ngữ điệu mà hiểu thêm văn hoá của nước họ.

Hệ quả của phát âm sai rất lớn, vì nó sẽ hình thành những thói quen phát âm lệch lạc rất khó sửa sau này, giống như uốn cây thì người ta thường chỉ uốn khi cây còn non. Nếu bạn đang ở vạch xuất phát trên con đường chinh phục Tiếng Anh, Phát âm chính là cái đích đầu tiên mà bạn cần hướng đến! Và nếu bạn chỉ sẵn sàng học một khóa Tiếng Anh duy nhất, thì hãy chọn Phát âm!

4.       HỌC CỤM TỪ
 
Đa số các bạn hay cố nhớ các từ vựng riêng lẻ, sau đấy dùng quy tắc ngữ pháp để nối từ đặt câu, nhưng có vẻ rất khó khăn bạn để đặt một câu chính xác mà không toát mồ hôi! Thật ngạc nhiên là nhiều bạn biết rất nhiều từ vựng nhưng lại không thể nói một câu tiếng Anh. Lý do có lẽ là các bạn không bao giờ học cụm từ. Khi trẻ em học ngôn ngữ, chúng học cả từ và cụm từ. Tương tự, bạn cần học cả cụm từ. (Ví dụ: I used to.. tôi thường làm gì đó trong quá khứ.: I used to play soccer when I was in high school, I used to swim in the river near my house, ect)
Không chỉ học cụm, mà như bạn thấy, Tiếng anh có cực, cực nhiều câu và ngữ cố định, như kiểu chỉ cần trong trường hợp phù hợp, là họ dùng luôn câu đó. Cũng như trong Tiếng Việt mình, hay có câu “Đùa à?”, tiếng Anh có “Are you kidding me?”… Đó là ví dụ tiêu biểu cho việc học cả câu, cụm, mà nhiều bạn vẫn áp dụng khá thành công.
Yeah, còn bây giờ bạn hãy thử xem đoạn video dễ thương này, xem mình nhớ và hiểu được bao nhiêu cụm từ nhé:
 
 
Khi diễn đạt sự ngạc nhiên, không tin nổi, người nước ngoài có một vài ngữ cố định rất hay dùng: “Unbelieveable”, “Awesome” ,”Amazing”… (các tính từ cảm thán) hay “Shut up”, “ Are you kidding?”, “Impossible”, “Get out of here”… Bạn có thể học sẵn vài cách, để khi tới lúc nghe được thông tin kinh ngạc, có thể ố á “rất Tây” và tự nhiên như người bản xứ. J Cách này áp dụng cả cho các trường hợp khác: câu chào hỏi, câu khen, câu phàn nàn, … Học được các câu, cụm từ, ngữ cố đinh sẵn trong càng nhiều trường hợp càng tốt, bạn sẽ phản ứng tự nhiên hơn, và có thời gian “câu kéo” để nghĩ ý muốn nói tiếp theo.
 
Nhân tiện, không chỉ riêng người học tiếng, mà tới cả người bản xứ, cũng có lúc bối rối, không biết diễn đạt ý như thế nào, bạn có thể học một vài cụm từ “câu giờ” để tránh cuộc giao tiếp rơi vào im lặng. Ví dụ như: “well” , “you know”, “what can i say?”, “um,” “i don’t know how to say?”…

*** Chú ý: Đừng dịch từ Việt sang Anh
Khi bạn tạo một câu tiếng Anh, đừng dịch từ tiếng Việt sang. Tôi biết điều này rất khó, bởi bạn có thói quen dịch khi nói tiếng Anh từ khi bạn bắt đầu học nói tiếng Anh. Lời khuyên của tôi là bạn tập học cụm từ và câu để không phải nghĩ nhiều về những gì bạn định nói.
Bạn có thể xem thêm bài viết về 50 mẫu câu, cụm từ tiếng Anh thông dụng  nhé.
5.       TỰ TẠO MÔI TRƯỜNG TIẾNG ANH


 
 Việc bạn nói được một ngoại ngữ không liên quan gì đến việc bạn có thông minh hay không. Bất cứ ai cũng có thể học nói bất cứ ngôn ngữ nào, giống như việc chúng ta đều có thể nói được tiếng Việt thành thạo. Dù bạn thông minh hay không, dù bạn giỏi hay không, bạn vẫn có thể nói ít nhất một ngôn ngữ.
Tuy nhiên, điều này chỉ có thể khi bạn ở trong một môi trường mà nhiều người cùng nói một ngôn ngữ và bạn được nghe ngôn ngữ đó quá nhiều đến mức việc bắt chước và nói được hoàn toàn tự nhiên và dễ dàng, chẳng hạn như việc bạn nghe thấy mọi người nói tiếng Việt và bạn bắt đầu tập nói tiếng Việt. Đơn giản? Việc học tiếng Anh cũng vậy, chỉ cần có một môi trường mọi người nói tiếng Anh và bạn tập nói tiếng Anh thì chẳng mấy bạn sẽ nói được tiếng Anh thành thạo.
 
Nếu không có điều kiện ra nước ngoài hay đến một cơ sở dạy tiếng Anh, bạn có thể tự tạo môi trường cho mình bằng cách nghe và đọc qua Internet,  truyên hình, radio, hay bất cứ phương tiện nào sử dụng  tiếng Anh. Bạn có thể tranh thủ lúc rảnh rỗi, lúc tập thể dục, lúc lái xe.. để nghe hoặc đọc tiếng Anh. Nghe liên tục, đọc liên tục sẽ giúp bạn tiến bộ rất nhanh

6.      LỰA CHỌN ĐÚNG TÀI LIỆU



Bạn thường hay nghe “practice makes perfect”. Điêu này chưa hẳn đúng. Luyện tập làm cho bạn quen với điều bạn luyện tập, và sẽ rất nguy hiểm nếu bạn luyện tập sai. Giống như việc phát âm sai sẽ rất khó sửa, các kỹ năng còn lại cũng vậy và việc bạn luyện tập theo nguồn tài liệu chính xác rất quan trọng.
Tôi thường thấy nhiều học sinh học tiếng Anh bằng cách nghe tin tức. Điều này tốt, tuy nhiên ngôn ngữ trong tin tức thì trang trọng và nội dung thì mang tính chính trị nhiều hơn ngôn ngữ dùng trong cuộc sống hàng ngày.  Những bài học qua tin tức này khá nâng cao và nên được học sau khi bạn đã thành thạo những thứ cơ bản.
Học ngôn ngữ với một người bạn không phải là người bản ngữ sẽ có cả lợi và hại. Bạn sẽ có người để cùng thực hành và giúp nhau sửa lỗi sai. Nhưng bạn cũng rất có thể bắt chước lỗi sai của bạn mình. Nếu thực hành cùng một người Việt bạn cũng nên chọn bạn học cho phù hợp.

Để tập nói được tiếng Anh bạn không nên chọn tài liệu khó để nghe mà nên nghe từ dễ đến khó, nghe đi nghe lại để hiểu được khoảng 90% và có thể bắt chước theo. Bạn cũng nên chọn lọc tài liệu nghe, nên đa dạng và làm cho bạn thấy hứng thú (nghe nhạc, thơ nước ngoài cũng là ý kiến hay). Đừng ép mình nghe những thứ gây buồn ngủ, những thứ bạn không quan tâm, không thực sự muốn nghe.

Một số đài mà theo mình là chuẩn, mức độ khó ở cấp trung bình tới nâng cao là: VOA, BBC (Anh- Anh), CNN (Anh- Mỹ),.. Đây là các đài chính thống, tất nhiên giọng chuẩn, nhưng hơi khó để theo kịp nếu bạn là người mới bắt đầu. Bạn có thể bắt đầu từ những trang đơn giản hơn, hoặc học nói từ đoạn ngắn trong các webs kể trên, nghe 1-2 câu, pause rồi nói lại theo nguyên bản, sau đó diễn đạt bằng ý mình hiểu. Một câu họ nói, mình có thể diễn đạt lại bằng 2-3 câu không sao, dần dần học cách rút ngắn lại, tới lúc càng súc tích mà vẫn không mất ý càng tốt. Hơi khó khăn nhưng không phải là không thể, vì bạn đang tự luyện tập, và không ai chê cười người đang cố gắng cả.

Nghe gì lúc mới học? Con người học bất kì ngôn ngữ nào cũng là từ nghe trước khi biết nói và đọc. Bạn muốn có thứ để nói ra thì phải nạp thật nhiều vào đầu trước tiên. Có thể bạn chưa biết, não chúng ta có 2 phần là ý thức và tiềm thức. Để xử lí hiểu 1 đoạn âm thanh thì não tiềm thức sẽ xử lí nhận dạng phân loại âm thanh và não ý thức sẽ nhận dạng ý nghĩa cho nó. Phần tiềm thức là phần hoạt động mọi lúc kể cả khi ngủ, có người ngủ được khi tiếng TV ầm ầm nhưng thức giấc ngay khi nghe tiếng khóc của em bé khe khẽ, hoặc được người khác nhắc tên mình khi ngủ. Bạn phải “dạy” tiếng Anh cho phần này bằng cách nghe thụ động trước, tức là nghe thật nhiều tiếng Anh mà không cần hiểu thì phản xạ “nghe thấy” (tức là nhận dạng [biz-niz] là business).
 
Chăm nghe là chắc chắc giỏi và nghe là cách học ngôn ngữ tốt nhất. Khi nghe nhiều 1 từ nào đó, từ đó được ghim sâu trong tâm trí của bạn thì chỉ cần tra từ điển 1-2 lần là sẽ nhớ như in. Các bạn đừng tưởng rằng mình biết chữ tiếng Anh đó là mình có thể nghe được từ đó. Bí kíp để nghe được hội thoại tiếng Anh đó là bạn phải được nghe MỌI CÂU đó từ trước đó vài lần rồi. Vì nghe tiếng Anh không phải nghe từng từ riêng lẻ mà là phải nghe cả cụm, tiếng Anh mọi âm luyến và nối vào nhau chứ không tách như tiếng Việt hoặc tiếng Trung.
Vậy, trên đây là 6 bí kíp, mình đưa ra giúp bạn đạt được mục tiêu nói tiếng Anh thành thạo. Hy vọng bạn có thể áp dụng và sớm giao tiếp được bằng ngôn ngữ quốc tế này. Hãy áp dụng đều đặn nhé, bạn sẽ phải thốt lên với kết quả

Nguồn tổng hợp