Hồ Chí Minh 04- 2017. Bài viết sẽ hướng dẫn và tư vấn mua hoá chất sử dụng trong phòng thí nghiệm tốt ở đâu. Tư vấn cho người mới làm quen sử dụng với các loại hoá chất. Bạn không biết phải mua ở đâu? không biết phải đặt hàng hoá chất như thế nào? và không biết phải lựa chọn hãng nào cho phù hợp với túi tiền của mình?Lựa chọn hãng hoá chất nào phù hợp với đề tài nghiên cứu của mình?
Với vị trí là một sinh viên đã từng đi mua hoá chất lần đầu mình cũng rất bỡ ngỡ không biết phải lựa chọn sao cho phù hợp với mình. Vào năm 2008 các dịch vụ mua bán hoá chất thí nghiệm đã trở nên phổ biến nhưng sinh viên và người làm nghiên cứu sẽ hơi khó trong việc tiếp cận được nguồn cung cấp hoá chất uy tín, chất lượng, và phù hợp với đề tài nghiên cứu của mình. Với cương vị là người đi mua hoá chất cho nghiên cứu trong 4 năm đại học thì mình có một số đúc kết như sau:
- Đầu tiên mình sẽ hỏi người đi trước: các anh chị khoá lớn hơn hoặc hỏi thầy cô mình đã mua hoá chất ở chỗ nào? Và mua hãng hoá chất gì để phục vụ tốt cho đề tài của mình. Các đề tài nghiên cứu không cần các loại hoá chất có độ tinh khiết và độ chính xác cao có thể mua các hãng của Trung Quốc như Xilong, Sơn Đầu... hoặc hãng của Ấn Độ như Himedia. Các hãng này phù hợp với túi tiền của sinh viên cũng như các cơ sở, nhà máy sản xuất với quy mô công nghiệp. Nhưng cũng có một số đề tài với yêu cầu độ chính xác cao hoặc loại hoá chất mà công nghệ của TQ hoặc Ấn Độ không đáp ứng được, ta có thể tìm tới các hãng sản xuất của Mỹ, Châu Âu... Hồi đó làm đề tài về bệnh tiểu đường, phải mua streptozocin để gây ung tiểu đường cho chuột. Mà streptozocin thì hỏi khắp các hãng TQ không có, mua streptozocin rồi còn phải mua cả dung môi để hoà tan, kiếm hoài không ra. Phải như bây giờ thì tớ quá rành luôn. Thế là cũng nhờ kiếm không ra, có một chị khoá trên cũng làm đề tài này, chị làm xong hết rồi, còn dư hoá chất nên cho mình xài free luôn. Chỉ tốn mỗi tiền cà phê. Mình hỏi ra thì chị này tốn hơn 20 triệu tiền hoá chất cho cái đề tài thạc sỹ này rồi.
- Trong trường hợp bạn không có ai để hỏi thì vẫn còn người rất thương bạn, lúc nào cũng trả lời các câu hỏi khó nhằn của bạn. Đó là anh Google. Google hầu như chiếm gần 80% thị phần tìm kiếm tại Việt Nam, do khả năng chắc lọc thông tin tìm kiếm ưu việt hơn các công cụ khác. Bạn tìm kiếm thông tin nhà cung cấp và có thể nhờ họ tư vấn về các loại hoá chất phù hợp với đề tài của mình, phù hợp với khả năng tài chính của mình. Trong đề tài đầu tiên của mình không được thuận lợi lắm, thể là đổi hướng, đổi thầy hướng dẫn. Đổi xong mình rất ngại hỏi người trước cũng như thầy hướng dẫn, qua một môi trường tương đối lạ lẫm, phải tự nghĩ cách để hoàn thành đề tài với sự hướng dẫn tối thiểu nhất. Mình đã thử tìm kiếm và cũng tìm ra được thông tin nhà cung cấp vừa ý, nhà cung cấp này có nhiều thông tin hữu ích để mình tham khảo cũng như có thể tư vấn cho mình về hãng sản phẩm nào nên dùng. Thực tình họ không cố bán hàng cho mình bằng mọi cách, mà tư vấn cho mình loại nào sử dụng đúng với túi tiền của mình và đúng với yêu cầu của đề tài. Họ cung cấp cho mình rất nhiều thông tin có giá trị và cũng góp phần định hướng cho nghề nghiệp sau này của mình. Đó cũng coi như là lần may mắn thứ 2, đề tài lần này cũng hoàn thành và được đăng báo khoa học. Bài báo bây giờ được cất trong tủ rất cẩn thận và đương nhiên là không ai biết tới :)).
Tư vấn chọn sản phẩm cho các lĩnh vực nghiên cứu - sản xuất khác nhau.
- Đối với lĩnh vực nuôi cấy mô thực vật: Thị trường nông nghiệp công nghệ cao sôi động không thể thiếu lĩnh vực nuôi cấy mô thực vật, ứng dụng nuôi cấy mô thực vật để nhân giống nhanh các loại cây trồng, để nghiên cứu các giống cây trồng có khả năng chịu hạn, chịu rét, chịu mặn, hoặc bổ sung các chất dinh dương thêm cho giống cây trồng đó hoặc tăng hiệu suất cho giống cây trồng... Việc nhân giống nhiều nơi sử dụng hoá chất TQ để sản xuất, tuy nhiên có một số chất như hormone sinh trưởng vẫn phải mua từ các hãng khác như Sigma-Aldrich, Duchefa, Merck... Tuy nhiên, với cách làm này chỉ đáp ứng được nhu cầu trong nước. Những doanh nghiệp có khả năng tốt hơn hoặc những doanh nghiệp nước ngoài họ chú trọng chất lượng sản phẩm nên cũng sử dụng các loại hoá chất của Hà Lan hoặc Mỹ để sản xuất. Vì chất lượng của chúng sẽ được kiểm định rất khắc khe theo tiêu chuẩn của Quốc gia nhập khẩu.
- Đối với lĩnh vực vi sinh: Hoá chất nuôi dưỡng vi sinh rất quan trọng đối với sự phát triển của chúng. Các loại vi sinh nấm mốc được nuôi cho nhiều mục đích khác nhau như khuẩn E.coli được nuôi để chuyển gene hoặc nuôi các loại meo nấm rơm, nấm linh chi, nấm đông trùng hạ thảo... Vậy hãng nào sẽ thích hợp nhất cho mức nghiên cứu sản xuất tầm trung? Hãng Himedia Ấn Độ có lẻ thích hợp nhất, các loại hoá chất của hãng được dùng để nuôi cấy cho sự phát triển của vi sinh từ giai đoạn đầu cho tới cuối. Nhưng có một số thành phần bổ sung thêm trong quá trình nuôi cấy sẽ phải mua từ hãng khác như Sigma Aldrich, Wako Nhật... Những ai cần sử dụng hoá chất vi sinh? Đó là các trường Đại học, Viện nghiên cứu, các công ty - nhà máy nuôi để kiểm nghiệm vi sinh hoặc các hộ nông dân nuôi trồng sản xuất meo nấm.
Để mình kể cho các bạn nghe câu chuyện của một anh chàng sinh viên chân ướt chân ráo lập nghiệp bằng nghề trồng nấm. Anh chàng này khá lanh lợi, làm đủ nghề từ thời sinh viên. Tuy nhiên việc học lại hơi chểnh mảng một tí. Trong quá trình đi học, anh này đã tới các cơ sở trồng nấm để học nghề, vừa học nghề vừa được trả lương. Đề tài của anh ta cũng là nuôi trồng nấm. Sau khi tốt nghiệp, anh này quyết tâm theo đuổi nghề nấm luôn. Năm đầu tiên đầu tư rất mạnh bạo, thuê cả một miếng đất lớn rồi thuê 2 nhân công để làm việc. Tiền lúc này rất thiếu thốn, anh đi vay mượn khắp nơi để trang trải cho mấy tháng đầu. Tuy nhiên, mức đầu tư quá lớn, mà nấm rơm anh ta trồng ra thì tiêu thụ không hết, chưa có kinh nghiệm, nên việc quản lý thời gian này rất kém. Năm đầu tiên anh ta lỗ lớn, lỗ mấy trăm triệu. THế là anh về quê lấy vợ, những vẫn còn yêu nghề lắm, không bỏ được. Thế lại vay thêm 1 tỷ để xây dựng lại mô hình, lần này anh ta khôn hơn. Anh ta vừa trồng nấm vừa làm meo nấm, làm meo nấm rất có lời. Meo của anh ta phân phối rất nhiều nơi, người ta tơi tham quan mô hình ở trang trại anh ấy và quyết định mua meo nấm ấy. Phương pháp bán hàng của anh ta là truyền miệng, người ta truyền tai nhau về quy trình của trang trại. Thế là 2 năm sau, anh đã gỡ gạt được tiền vốn và kiếm thêm một số lời. Hiện tại đã có tới 5, 6 nhà nấm cung cấp cho các chợ lớn gần nơi anh ta sinh sống, và meo nấm thì bán khắp nơi trên đất nước.
- Đối với lĩnh vực sinh học phân tử: Hãng sử dụng cho ngành sinh học phân tử là Sigma ALdrich, Bioline. Giải thích thêm một chút về các loại hoá chất cho ngành này.
+Hóa chất chạy PCR( Polymerase Chain Reaction): bao gồm các loại enzyme và dNTPs, chất đệm. Về mục đích của PCR là khuếch đại đoạn DNA trong ống nghiệm. Các bước bao gồm:
+ DNA mẫu: DNA mẫu hoặc DNA đích và trình tự mục tiêu mà bạn muốn khuếch đại
+Mồi: là một sợi đơn DNA ngắn có thể bắt cặp bổ sung lên trình tự mục tiêu. Một cặp mồi sẽ bắt cặp bổ sung với một trong hai đầu của các đoạn DNA mục tiêu khởi đầu cho tiến trình sao chép DNA. Có hai mồi được sử dụng trong một phản ứng PCR thường được gọi là mồi xuôi và mồi ngược.
+DNA polymerase: enzyme được sử dụng để tổng hợp sợi DNA mới. DNA polymerase thêm các nu vào vị trí cuối của mồi đã gắn vào mạch mục tiêu trước đó. Tiến trình gắn các nu bổ sung được tiếp tục dựa trên trình tự của DNA mục tiêu.
+Magie: DNA polymerase có hoạt tính khi có mặt magie. Magie thường được cung cấp trong phản ứng khuếch đại PCR dưới dạng MgCl2.
+dNTP: viết tắt của deoxynucelside triphosphate. Bao gồm bốn loại nucleotide được sử dụng bởi DNA polymerase để kéo dài mạch mới tổng hợp.
+Đệm: bộ đệm giúp ổn định pH. Giúp đảm bảo môi trường hoạt động cho enzyme DNA polymerase ổn định và tăng hoạt tính đến mức tối ưu nhất.